Kultura

Između omaža i persiflaže

Autor: Marko Tanasković

Frenk Miler-Robert Rodrigez, Grad greha 2-Ubistva vredna

Ko bi rekao da je prošla već skoro čitava decenija od kultnog ostvarenja Grada greha, prve saradnje proslavljenog strip autora Frenka Milera i reditelja Roberta Rodrigeza koja je pionirski lansirala čitav trend stripovskih ekranizacija koje su težile da što vernije prenesu stripovsku estetiku na veliko platno. Zapravo, u filmovima poput originalnog Grada greha, 300. Fajteru, Skotu Pilgrimu protiv sveta i Spirita, od kojih većina nosi Milerov prepoznatljiv stvaralački pečat, pre se moglo govoriti o stripovizaciji ekrana nego o ekranizaciji stripa jer su autori tih ostvarenja sve filmske elemente, od fotografije preko kadriranja do dijaloga, podredili specifičnim zakonitostima devete umetnosti. Takav pristup u početku je naišao na oduševljeni prijem filmske kritike i naročito mlađe publike koja je nezajažljivo gutala stripove i video igrice, te su im pomenuti filmovi, divlje eskapistički i u potpunosti izmešteni iz bilo kakve opipljive realnosti, došli kao ostvarenje najskrivenijih fantazija i snova. No, ubrzo došlo do zasićenja takvim eksperimentalnim mešanjem dva inače srodna medija i povratak na uhodani teren tradicionalnih ekranizacija saga o superherojima iz Marvelovog i Di Si papirnatog univerzuma.          

Međutim, sada nam, devet godina kasnije, pomalo neočekivano stiže nastavak Grada greha, sa podnaslovom Ubistva vredna, ovog puta u pomodnoj 3D tehnologiji, koji je snimljen po istoimenoj Milerovoj grafičkoj noveli (više od stripa a manje od romana). Ova nova kolaboracija Milera i Rodrigeza, koji ponovo ravnopravno dele rediteljske dužnosti, vraća nas u neimenovani i imaginarni Grad greha, teskobni i truli, asfaltirani mravinjak i svojevrsni „pakao na zemlji“ u kome snovi i ideali umiru, a caruju korupcija, kriminal, perverzije i nasilje.

U tom košmarnom megalopolisu čekaju nas njegovi ukleti žitelji i naši stari znanci poput Marva, plemenitog grubijana i pijandure, egzotične plesačice Nensi, oronulog pandura Džoa Hartigana, privatnog detektiva i romantičnog gubitnika Dvajta i surovog i beskrupuloznog senatora Rorka, čije se priče, prepune poroka, požude i pohlepe, prepliću sa sudbinama novih junaka, pre svega mladog kockara Džonija i fatalne zavodnice Ave. Što se tiče glumaca, standardna ekipa iz prvog dela pojačana je prekaljenim asovima u vidu Džoša Brolina (zamena za (ne)opravdano odsutnog Klajva Ovena), Reja Liote i Džozefa Gordona Levita, a poseban pogodak i draž predstavlja dodatak francuske glumice Eve Grin u ulozi već pomenute Ave, ženske „ubistva vredne“, čija razoružavajuća putenost i tajanstveni, provokativni pogled, neviđeni još od Linde Fijorentino (Poslednje zavođenje), prizivaju kobni magnetizam i fam fatal senzualnost starog Holivuda.  

Upravo je Grinova i najveće osveženje i najjači adut filma koji, ruku na srce, ipak vrvi od stereotipa i dežavija, odnosno određenog nedostatka originalnosti i kreativnosti koji izaziva repetitivnost i doslednost u egzekuciji. Hiperstilizovan do krajnjih granica, frenetičnog ritma i predvidljivih dijaloga i zapleta, Grad greha 2 kreće se na pola puta između omaža i persiflaže, koristeći svaku priliku da se pozove na klasična ostvarenja i mitopoetiku film noara, uz istovremeno dovođenje tih istih kanona do komičnog apsurda crtanofilmskim scenama akcije i parodičnim replikama. Neki kritičari čak su okarakterisali film kao „neonoar na esidu“, što se može shvatiti i kao pohvala zbog vizuelne energije koja pleni, ali i kao pokuda, jer se u iščašenom stripovskom narativu i hiperboličnim preterivanjima ipak gubi autentični duh „crnog filma“ koji je čvrsto utemeljen u realnosti. To, naravno, ne treba da obeshrabri ljubitelje prvog dela i Milerovog opusa generalno da film pogledaju, jer će dobiti upravo ono što su očekivali, a isto važi i za sve istinske filmofile i sladokusce koji će uživati u brojnim referencama, citatima i internim pošalicama kojima su autori nafilovali ovu masnu i kaloričnu stripovsko-kinematografsku poslasticu.