Estetika

Sana, arhitektonski dragulj Jemena

Fotografije

Sana (arap. صنعاء). Grad u kome živi 1.937.451 stanovnika (1. januar 2005). Stari grad Sane je nastao pre 2500 godina. Nalazi se na nadmorskoj visini od 2.250 metara. Leži u srcu jemenske visoravni okružen planinama Džabal Nukum i Ajban.

Arabia Felix ime je teritorije današnjeg Jemena dobijeno od rimskih geografa.  Istorija beleži prisustvo Jevreja, Hrišćana, Etiopljana (kraljevina Saba, uz pominjanje čuvene kraljice iz biblijskih vremena) i Persijanaca.  U dugom vremenskom periodu odavde su vladali lokalni vladari Jemenskog islamskog kalifata. Od XVI veka naovamo, više puta su ga zauzimali Osmanlije. Po sticanju nezavisnosti Jemena 1918. godine, Sana je postala njegov glavni grad. Do 1962. Severni Jemen je zbog svojih imama bio u izolaciji, mada je tako sačuvao svoju arhitekturu, koja je zbog građanskog rata i sadašnjih učestalih bombardovanja ugrožena do uništenja.

Sana je važan centar islamske kulture, sa univerzitetom. Definisana minaretima, srednjevekovnim kulama, prostranim zelenim baštama koje su rasute po gusto raspoređenim kućama, džamijama, amamima i karavan-sarajima. Stari grad je okružen gradskim zidinama sa sedam kapija, od kojih je opstala jedna, prema novijim podacima ,a u njemu se nalaze hiljade kuća sagrađenih u obliku kula do osam spratova sa prizemljem u kamenu i ciglama od sušene zemlje koje su upadljivo ukrašene geometrijskim šarama od pečene cigle i  alabastera.

Oker zgrade se ambijentalno uklapaju u zemljane boje obližnjih planina.. Jemen je sačuvao mnogo više od drugih arapskih zemalja, UNESKO je to prepoznao i grad Sanu 1986. postavio na listu zaštićene Svetske baštine.

Jemen ima jedinstvenu arhitektonsku kulturnu baštinu, građenu na tradicionalan način. Takve kuće imaju mnoge prednosti po stanovništvo i životnu sredinu. Graditelji su znali kako da grade u odnosu na geografske i klimatske uslove, lokaciju, uz izradu građevinskih materijala dostupnih na lokalnom nivou. Ovi drevni metodi i materijali omogućavaju bolju zvučnu izolaciju i potpuno korišćenje sunčeve toplote pri kraju dana, koja se zadržava u stanovima tokom noći, koja odgovara uslovima pustinjske klime u kojoj se nalazi grad. Ručno rezano staro kamenje, debeli zidovi i tehnike izolacije su kalibrisani na temperaturne razlike smene dana i noći. To je arhitektura najviših standarda. Uz fantastičan stil.   

 

Tekst priredila redakcija Novog Polisa

Fotografije: Archaeology in Yemen